Friday, March 27, 2009

ngani mandin

During my vacation, my house was teeming with people at any given day. Mga kapatid at pamangkin na pag nagsama-sama ay maingay. Buti na lang hindi nagrereklamo ang mga kapitbahay. Siguro alam naman nilang nangyayari lang yon once in a while.

Ang nakakatuwa, I was reminded how colourful our language is. Dahil nga mga taga-Mindoro kami, natatawa na lang ako minsan pag sa mga usapan at kwentuhan namin ay may narinig akong isang word na matagal ko nang hindi naririnig. Matagal na kasi akong hindi umuuwi ng Mindoro.

Tagalog naman ang salita namin but since Mindoro is a cross-road between Luzon and the Visayas region, may pailan-ilang words kami that seem to have originated from the deep Southern region. Sa mga expression pa lang, matatawa ka na. Let me share some of them with you.

Baga – a word that is normally used when asking question. (example : ‘Ano bagang pangalan mo?’ is not asking for your bagang ng ipin but it simply means ‘Ano bang pangalan mo?’) I think it was a concoction of the ‘ba’ of the Manilenyos and the ‘ga’ of the Batangenyos. Pinagsama lang but serves the same purpose.

Ngani – an expression of assent. It may literally mean a whole range of affirmatives from ‘nga’, ‘Oo nga’ or ‘sya nga’ for the Manilenyos. (example: In Manila, you will say ‘Ay oo nga ano!’ but in Mindoro, you’ll likely hear ‘Ay ngani ano!’) It is more associated to a feeling of awe or or disbelief.

Ati ah or Ay ati ah – an expression of disgust. It’s the same if a socialite in Manila says ‘yuck’ or ‘eewwwww’ or ‘grossssss’.

Wala man. It’s the same as wala. Ewan ko kung bakit dinagdagan pa ng ‘man’. Siguro pang-emphasize din dahil natatandaan ko noon pag tinatanong ako at naiinis ako, ang sagot ko ay pabalang na ‘wala man’.

Mandin – I really cannot categorize it pero marami syang gamit. One, is to say yes like ngani. But if ngani is to express awe or disbelief, mandin is something you use to affirm and emphasize at the same time. Pwedeng may kasamang inis kaya pag kinukulit ka, instead of saying Oo, say Mandin. Another use is pag nagku-kwento ka, you would normally say ‘Alam mo ba, si Raoul bumili ng bagong kotse?’ Sa amin sa Mindoro, you would likely hear it this way ‘Si Raoul mandin ay bumili ng bagong kotse.’ It seems to stress something on the narrative at hindi ganon katindi ang dating ng kwento kung walang mandin. It can also be used in combination with ngani to super-emphasize your agreement to something. You can say 'Ay ngani mandin' if you want to say 'Definitely'.

So far eto yong mga narinig ko ulit lately. But I’m telling you, there’s a whole lot more ng mga nakakatuwang lengwahe namin. I’ll share them with you as soon as I remember them.

No comments:

Post a Comment